क#ई# [ : هاريخ. ] ۔ otá, স্বরবর্তী গ্রাগের নিকট এক মিলিত ছিল, কিন্তু কম जब्रशाउँौ अखर्थीब झहेब्रांtछ्न ॥ ८ष मनैौ श्रठि পুৰ্ব্বকালে बर्बमान ग्रंथांनशै आएगक गमबिरू भूताननिना ७ मूबनैौशा ছিলেন, এখন সেই সরস্বতী নদীর জষ্ঠিত্ব কোথায় ? কালে अरर्दिछ जांशंङ्ग श्हेब्राँ पछि, नर्णिब्र झांबांद्र बश्छमांकौर्ण खनभटन পরিণত হয়। প্রতিনিয়ত স্বয়াবের কত পরিবর্তন ঘটতেছে, কে গুছি নির্ণয় করিতে সক্ষম ? স্বাভাবিক নিয়মানুসারে श्रांर्षी क्षविप्र शनम्नविrमांनिमैौ शब्रचउँौ मनैौद्रस कि उांझांझे पछैिबांटङ्ग ! ७थन कि cगैरे शूद्रांड़न मौज प्तिश्शाण विनाभांन नांदे ? Bप्णमि फोब्र dाष्ट्रश् श्यखिन् (Suastene) मात्भ ७रूप्ले ८लभ ७ नशैौब्र छै८झथ कब्रिग्नांहइम । ५३ cनभं ७ मणैौ কাশ্মীর রাজ্যের উত্তর-পশ্চিমে । এই নদী তৎকথিত কোফেস (Kophes), ইওস (Radar) ও গুরীয়স (Gureas) নদীর সঙ্গে মিশিয়াছে। মদী ও দেশের নিকটেই বসরাজ্য (Varsα Regis). উক্ত কোফেস বেদোক্ত কুভা, ইওল=সিন্ধু, গুরীয়স্= গৌরী, বস পুরাণোক্ত ঔরল বা ঔৰ্ব্বশ(৩) বলির বোধ হয়। কুভ ও সিন্ধু অতি প্রাচীনকাল হইতে অাৰ্য্যখধিদিগের পূজনীয় ছিলেন, তাহা ঋক্সংহিতার অনেক স্থলেই উক্ত হইয়াছে। কিন্তু গৌরী নদী সম্বন্ধে কিছু গোলযোগ দেখা যায়। এই কারণে এই নদী সম্বন্ধে বিশেষ মীমাংশ করা অবিশুক। ঋক্সংহিতায় ‘গৌরী ছুইবার উক্ত হইয়াছে,— * *¢श्रीशैYत्रिंशांग्न मणिलांनि ठचकटूष्ठ, कुशृङ्गैौ দ্বিপদী সা চতুস্পনী । অষ্টাপদী নবপদী বভূবুৰী সহস্রাক্ষর পরমে ব্যোমন্থ।” ১ । ১৬৪ । ৪১ ৷ গৌরী সলিল স্বষ্টি করিতেছেন। তিনি একপদী, দ্বিপদী, छङ्कृच्चाौि, बहॆt१ौ, कथन व! नद*्रौ श्न ५११ ऋषम ८द्यामि अझ्झांकडू श्रृंब्रियां८५ शंक्ष क८ब्रन । এখানে সায়ন ‘গৌরী’ অর্থাৎ মেঘগর্জনরূপ বাক্ বা শৰা এইরূপ অর্থ কল্পিয়াছেন, কিন্তু একটু মনোযোগপূর্বক এই ঋক্ট পাঠ করিলে, সহজেই একটা নদীর বর্ণমা বলিয়৷ অস্থমিত হয়। ‘ব্যোমে সহস্ৰাক্ষর পরিমিত শব্দ’ নদীর কল কল ধ্বনির বর্ণনা মাত্র। বিশেষতঃ ইহার পরের ঋকে সমুদ্র' } } श्रrशद्र cरुषान्न थाकाब.cगोबैौ «य भाकी बर्नी उांदी =नडेरे छांमा १iग्न,॥ ,ه ২ মদ্যুৎ ক্ষেতি সাদলে সিন্ধোন্ধৰ্ম বিপশ্চিৎ। cजt८षः ंभ्रौ चश् िख्रिच्छः ।” ०५ s१ ।। ० । । मनवांशैौ cनांम निकूछान शांप्म वांन करतम । क्विान् ८णांझ cणोज्ञै श्राथब्र करब्रन !--५ीश्वांद्रनe नॉब्रन 'cशोन्नैौ' कार्षी९ मांषाधिक चाकू uहेक्क” अर्थ कब्रिबाररून । किरू न्छठे निकू छ्ब्रएचब्र फेरझष १ांकjब्र cणोन्नैौ नौ न हरेब्रः क्रि इहेष्ठ পারে ? অথৰ্ব্ববেদাদিতে ও মহাভারতেও গৌরী দীর উল্লেখ पञां८ङ्ग । बक्रां७५झtrण कलांन •कर्द८ङब्र छैखटब्र ‘cशौब्र' नर्सद्वङद्र नांम भां७ब्रां यांझ । cश्रीब्र अर्कटकब्र हांन मिर्नग्न कब्रिटूण =*ाईंहे चन्नरयांन इब्र, ५३ cशौत्रैौ मगैौ cभोद्र शिब्रि श्हेटङ खे९*ङ्ग इहेब्रांटझ् । अिहे ८ोन्त्रीत्व० भूत्की छअखिन्। नौ । झ्हेप्ले ननौ ७क्ष्ज निशिङ इहेग्रां कांबूल (कूछां) नौटङ भांगिङ्गां भिलिब्रांटझ् । তথ। হুইতে সিন্ধু নদীতে আলিঙ্গ একত্ৰ হুইয়া গিয়াছে। এই शभछिन् कि जब्रपउँौ मकैौ ? शकुनःश्ठिात्र नब्रचउँी, डूछ, cजोन्रौ ७ मिकू ¢हे झांब्रिध्नी मौङ्गहे फेरझध cनषी यांछ । षषम সুজ্জস্কিন প্রভৃতি চারিট নদীর পরম্পর লংগুৰ পাওয়া पाहेटखरह, विप्लवङः निकूमौ७ षथन प्रजछिन् ८नल निद्रा eर्थवांश्ऊि इईटङzश्, ऊषब कि च्छ्भांन कब्र यांग्र न, छ्थखिन् নদীই ঋৰূসংছিভার প্রথম মওলোক সরস্বতী নদী ? প্রাচীন भांनक्रिप्ख+ cमथ] यांब्र, coहे ननैौ मांनी श्रृंखलंड cळम कब्रिग्रां প্রবাহিত হইতেছে। ঋকৃসংহিতায় সরস্বতীয় পৰ্ব্বতভেদের কথা উল্লিখিত হইয়াছে । - স্বঅস্তিন দেশও পৰ্বতময়। পূর্বে এই স্থান কাশ্মীর রাজ্যের অন্তর্গত ছিল। কাশ্মীররাজ্যের উত্তয়ে বহুদিন इहेष्ठ *ांग्ना cम* यूणिब्रां दि१pॉऊ । श्रांब्रभां *ण जग्नत्रज्ञैौद्र মামান্তর। বোধ হয় পূৰ্ব্বকালে এই স্থজস্তিন দেশ কাশ্মীরের সমধিক উত্তর প্রদেশ অবধি বিস্তৃত ছিল। স্কুঅস্তিনদেশই সরস্বতী বা শারজাদেশ বলিয়। বিলক্ষণ প্রতীতি জন্মে । cदाश् इञ्च, “ारे ८न८र्ष जब्रएउँौ अंक्श्ठि झ्हेछ बजिब्र! পূৰ্ব্বকালে ইহার নাম সরস্বতী ছিল । কাললোতে গতস্থতি
- অধ্যাপক ল্যাসোর্বত টলেমির भङांग्रूषांग्रैौ &ांछौम छांग्नद्ध (Das Alt
Indien) নামক মানচিত্রে হলস্তিনের দক্ষিণে cणाग्रैौद्ररेच (G०४cia) नाप्य S AS DDBBBBB BBB SAAA DDDS DTTCD SS S DDBS BBDDS DDD BBDD DDDD DB DS DD D DBB BBS (२७ ॥ s») सेéणं, ७रे पनि छtब्रप्रकर्दछ बोकन ५ष५ कांग्रैौब्रॉनि cनtनब्र t Lassen sptrnfin etin stats (Daaak indien, Lipzig, गरिछ पछि श्रेको छ। " ... " - |ia দী , , * * > . “, - .
