পাতা:বিশ্বকোষ নবম খণ্ড.djvu/৩১৯

উইকিসংকলন থেকে
এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

------ بیبیستعمیم शांडू [ o 8 } थांडू "এতদেবং বিজ্ঞানস্করং প্রশৌতি ।” ( ছান্দোগ্য উপ” ) পু—গতি । ভাদি, আত্মনে, সক, অনিট। (নিঘণ্ট, লট নবতে । লুঙ অনেষ্ট । SSBBBBB DDB LSBBBBB BDD S DD HHHHHS *অভীন বস্তুে অভিগচ্ছত্তি ৷’’ ( সায়ণ ) শুদ্ধ-প্রেরণ। ক্ষেপণ। নিয়াস, অপসারণ। তুঙ্গাদি, উভয়পদী, সক, অনিট, । লটু কুদতি-তে । গ্রগুতি-তে। “মদং মদং দতি পবনঃ” ( মেঘদূত ) লিট্‌ কুনোদ, মুহূদে । লুট নোত্ত । কৃষ্ট নোৎস্ততি-তে। আশীলিঙ মুষ্ঠাৎ । মুৎসীষ্ট। লুঙ, অনেীৎণীং, অনোত্তাং, অনেীৎস্নঃ । অমৃত্ত, অনুৎসাভাং, আকুৎসত । সম কুমুৎসতিতে । ৰঙ নোহ্লস্কতে । বঙলুক্‌ নোমোত্তি । শিচ্‌ নোদয়তি। লুঙ, অনুস্থাৎ । ত-য়ুত্ত, হয়। অপ+ণুদ-অপসারণ। জপনোদন । “অভিদ্রবর্জিন ক্ষিপ্ৰং কুক্ষন দ্রোণদাপ্যামুদ ।” ( ভারত দ্ৰোণপৰ্ব্ব ১৯ • অঃ } পর+শুদ–অপসারণ। প্র+ণুদ-প্রকধৰায় নোদন, চtলন । অপসারণ । “ততোইস্ককারং গ্রগুল্লি,দতিষ্ঠত চত্রমাঃ (ভায় যনপ" ৩৩ জঃ) বি + খুদ –বিশেষরূপে নোদন, ঙ্কেরণ। শিঙ্গম্ভের क्रू:थानि चाँद्र! पञ*ज्ञांद्रण । “লক্ষ্মীর্বিনোদয়তি যেন দিগন্তলম্বী” (রযু ) —ম্ভতি । তুলাদি, পরন্মৈ, সক, সেট, লট সুবতি । গুগুতি। “যুবতি ত্ৰিষু লোকেষু ষড় গুণান প্রযতো জন: " (কবির ৪২) লিট্‌ চুনাবশ লুট কুবিত। লুঙ, অমুবীৎ । বররুচি ७हे थाङ्ग कुष डेकोशास्त्र कशिशा थाप्कन । ca–દિાન ভূদি, উভয়পদী, সক, সেট । লট নেদতিন্তে । প্রণেদতি-তে। লিটু নিনেদ, নিমিদে । লুঙ অনেদীং, অনেদিষ্ট । ণেষ—গত্তি। ভূদি, আত্মনে, সক, স্ট্রে। লটু নেষত্তি। প্রণেধতে । লিট্‌ নিনিযে। লুঙ অনেষিঃ। এই সকল ধাতুর গণপাঠে মূর্ধণ্য ণকার নির্দিষ্ট আছে বলিয়। এই স্থলে দেওয়া হইল। প্রয়োগ স্থলে দস্তানকার হইয়াছে । নিমিত্ত বশত: যে স্থলে ণত্ব হইরে, সেই স্থলে মূদ্ধণ্য ণকায় হুইবে । ভক—-১ হস্ত । ২ মহন। ভূদি, পরশ্মৈ, সক, লেট। হাসার্থে জক । লট তকতি । লিট, ততাক, তেকতুঃ । লুঙ, অতাকাৎ, অতকাৎ । লুট্র তকিতা। স্ট, তকিব্যক্তি। এই पछूि নিরুক্তে গতকৰ্ম্ম অর্থে কথিত হুইয়াছে । তক—ভকি তক ধাতু। কৃচ্ছ জীবন। দেীশ্ব। জ্বাদি, পর ন্মৈ সক, সেট, । লট, তঙ্কতি । লিট, ততষ্ক। দুট, তদ্ধিতা । লুঙ, অতন্ত্ৰীং । বৃট তঙ্কিযতি। t তক্ষ-ভক্ষু ভক্ষ ধাতু। তনুকরণ। কৃণীকরণ। ভক্ষণ। ভাদি, পরস্যৈ, পক্ষে স্বাদি, সক, বেট, । লটু ওক্ষতি । স্বাদিপক্ষে তঞ্জোতি। লিট, ততক্ষ । ততক্ষত্নঃ । তত্তক্ষিত্থ, ততই । লুটু তক্ষিতা, তষ্ট । খৃষ্ট তক্ষিযাতি, ভক্ষ্যতি। লুঙ, অতক্ষাৎ, অত্যক্ষাৎ। অতক্ষিষ্টাং । অতক্ষিষ্ণু, অত্যক্ষুঃ । সৰু তিতক্ষিতি । তিতক্ষতি । খণ্ড ততক্ষ্যতে। যঞ্জল্লুক তাতষ্টি । গিচ ভক্ষতি। লুঙ, অততক্ষৎ । নিয়-সম্+তগ-ভৎসন। ব্যথল । “মৰ্ম্মছিদ। নো বচস নিরতক্ষপ্লয়াস্তয়ঃ ” ( ভাল্পবি ১১৪৯ ) তক্ষ—ম্বকৃগ্রহণ। সংবরণ । পরিগ্ৰছ । আচ্ছাদন। আচন । ভূদি, পরস্মৈ, সক, সেট, । লট ভক্ষতি। লিট ততক্ষ । লুট তক্ষিতা। লুঞ্জ অতক্ষাৎ, অতীক্ষাৎ । তৃট তক্ষিয্যতি। তঙ্গ—তগি তগ ধাতু। ১ গতি । ২ খলন । ৩ কম্প । ভূদি, পরন্মৈ, অক, সেই । গতি অর্থে সক” । লট তঙ্গতি । লিট, ততঙ্গ। লুট, তfঙ্গত । লুঙ অতঙ্গীত । তঞ্চ-তন্‌চু তঞ্চ ধাতু । সঙ্কোচ । রুধাদি, পরন্মৈ, সক, বেট্‌ ৷ বাট, তনক্তি । তঙ ক্ৰঃ । তঞ্চন্তি । তনচুমি, তনশ্মি । লণ্ড, অতনক। লিট, ততঞ্চ । লুট তঙত্ত, তঞ্চিত। বৃট, তজক্যতি, তঞ্চিযাতি। লুঙ অতাজীক্ষৎ । অন্তৰ্ভূক্ত । আতাউল । অতঞ্চাৎ, অতঞ্চিষ্টাং অতঞ্চিযু । সন তিতজাতি ; তিতঞ্চিবতি । যঙ, তাতচ্যতে। যণ্ডলু তাতাঙ্কি। ণিচ, তঞ্চয়তি । তট–উচ্ছ tয় । উচ্চৗম্ভাব । ভূদি, পরন্মৈ, অক, সেট । লটু তটতি । লিট্‌ ততাট । তেটতু: লুটু তটিত । লুঙ, অতটৎ । বৃট, তটিবাতি । তট—আহহন । চুরাদি, উভয়পদী, যক, যেট, লট ভাটয়তি-তে। লিট, তাটয়াংচকার, চক্ষে । লুট, তাটয়িত । লুঙ, অতীতটৎ-ত । সৃষ্ট তাটগ্নিবভি । তড়—আঘাত । তাড়ন। দীপ্তি। চুরাদি, উভয়পদী, সক, সেট, । লট, তাড়য়তি-তে। লিট তাড়য়াংচকার, চক্রে । লুঙ, অতীতড়ৎ-ত । অভতাড়ৎ । o "লালয়েৎ পঞ্চবর্ষাণি দশবর্ষাশি তাড়য়েৎ ৷’’ ( চাণক্য ) তও—তড়ি তড় ধাতু । আঘাত ভূদি, আত্মনে, সক, সেট । লট, তগুতে। লিট, ততাও । লুঙ, অতfও। লুট,তণ্ডিত । সৃষ্ট তণ্ডিযুতে। তন-তন্ন-তন ধাতু। বিস্তার। ব্যাপ্তি। প্রসারণ । তনাদি