পাতা:কাদম্বরী (হরিদাস সিদ্ধান্তবাগীশ).pdf/৫৩৯

উইকিসংকলন থেকে
এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

ሂ8ኛ कादब्बरो पूवभाग गतायाञ्च तस्याम, (१) प्रस्तमुपगतै भगवति डारीत-हरित वाजिनि सरोजिनी जीवितैखरे चक्रवाकसुद्धदि सवितरि, (थ) लोहितायमाने पखिमाशासुखे, इरितायमानेधु कमलवनेधु नीलायमाने पूर्वादिग विभागै, पातालपङ्ककलुषेण महाप्रलय जलधिपय पूरेणेव तिमिरेगावष्टभ्यमाने जीवलोके, कि कक्तव्यतामूढा तामेव तरलिकामपृच्छुम् -(द) “अयि तरलिकै ! कथ न पश्च्चसि, दृढमाकुख मे ह्रदयम, भ्रप्रतिपत्तिविह्रलानि चन्द्रियाणि । न स्वयमण्वपि कश्तव्यमखमस्मि (२) शातुम्, उपदिशतु मे भवतो यदत्र साक्प्रतम (ध) । अयमेव लवत्समच्वमवाभिधाय गत कपिञ्जल । यदि ताव ट्तरकन्धकेव विहाय लज्जाम्, उत्ढज्य (घ) गतायामिति । तखामस्वयाम् । हारौती हरिहण पचिविशष तइत् हरिता पालाशवर्षा वाजिनो धीटका यस्य तविान् सरोजिनौजीवितेश्वरे पद्मिनौप्राणनाथे चक्रवाकस्य पधिण सूछदि बन्धौ सति सूय चक्रवाक दम्पत्यो सयोगादसति च वियोगानिति भाव । सवितरि सूय भस्तमुपगते सति । भव हेिकानुप्रासद्वष्यशुभासयी ससृष्टि तथा हारौतेत्यादिविशेषणत्रय प्राक्कताथ स्य न किञ्चिदुपकुरुत इत्यपुष्टाथ तादोष स च तत्परित्यागेन व समाश्लेय । (द) जीडितेति । पश्चिमाशामुखे प्रतीथैौमुखे खोहितायमाने सति सन्यारागादिति भाव । कमलबनेपु इरितायमानेषु सत्सु पद्मानां मुद्रिततया पवमावप्रभाप्रकाशादिति भाव । पूव दिग विभागे नौलायमाने सति तिमिरोदगमादिति भ व । पातालस्य य पद्ध कद्द मरुतद्दत् कलुषम् भाविल मलिन तेन । भत्र लुप्तीपमा खडार । पडखाधिकमालिन्वद्योतनाथ पातालपदम् । महाप्रलये जलधेय पय पूरी जलौघस्त नेव सर्वावरकैणत्यथ तिमिरणान्धकारण जौवस्ज़ीके जगति प्रवष्टभ्यमाने भाशौधमाण सति । भत्रीपमालङ्कार । (ध) श्रयौति । दृढमाकुलम् अतौवविह्वलम् उहगादिनानाविधभावावशादिति माव । अप्रतिपत्त्या कत व्यनिश्वथाभावेन विह्वलानि श्राकुलानि । अतएव खयमात्मना अखपि अख्यमपि कति ब्य ज्ञातु निश्व तु नाखमषिा न समर्थामि । सुतरामेव धव विषये यत् सान्ग्रत युक्तम् तङ्गवतौ मे उपदिशतु । (म) भयमिति । भय कपिञ्चल त्वत्समचमेव एवमभिधाय गत इत्यन्वय । इतरकन्यकेंव नौचकुलाङ्गव (থ) তিনি চলিয়া গেলে র্যহাব ঘোটকগুলি হারিলপক্ষীর ন্যায হবিদ্বর্ণ এব যিনি পদ্মিনীব প্ৰাণেশ্বর ও চক্রবাকের সখ সেই ভগবান স্বৰ্য্যদেব অস্তমিত হইলেন (দ) পশ্চিম দিক্ রক্তবর্ণ হই, উঠিল পদ্মবন হবিদ্বর্ণ হল পূৰ্ব্বদিকু নীল বর্ণ ধারণ করিল এব পাতালের কদমের ন্তায় মলিনবর্ণ ও মহাপ্রলংকালীন সমুদ্রেব জলপ্রবাহেব ন্যায় সৰ্ব্বব্যাপী অন্ধকার আসিয়া জগৎ সার আশ্রয় করিণ- এমন সময়ে আমি কি কৰ্ত্তব্যবিমূঢ় হইয়া সেই তরলিকাকেই জিজ্ঞাসা কবিTাম—(ধ) তখলিকে । তুমি দেখিতেছ না কেন ? অামাব মন যে বডই আকুল হইয়াছে এব কৰ্ত্তব্য স্থিব করিতে না পারায় ইঞ্জিগুলিও বিহ্বল হইয় পড়িয়াছে , আমি নিজে অল্প ও কর্তব্য স্থিৰ করিতে পাবিতেছি না মুতরা এ বিষয়ে যাহা যুক্তিসঙ্গত হয়, তুমিই আমাকে তাহার উপদেশ দাও। (ন) কপিঞ্জল এইমাত্র তোমার (१ सत्याम्। (२) भझिन्।