পাতা:শ্রীমদ্ভগবদ্গীতা - প্রসন্নকুমার শাস্ত্রী ভট্টাচার্য্য.pdf/১৪৪

উইকিসংকলন থেকে
এই পাতাটির মুদ্রণ সংশোধন করা প্রয়োজন।

তৃতীয়োহ ধ্যায়ঃ 晶 - NONO - LSLSLSS AAA SSSSSLLALSSSSTSSSSSSSLL LS SSLLLLLA SLLLSSLS সৰ্ব্বপ্ৰকাশকং নিত্যমবিনাশি চ ব্ৰহ্ম বোদাখ্যং যজ্ঞে ধৰ্ম্মাখ্যেহতীন্দ্ৰিয়ে প্রতিষ্ঠিতং তাৎপৰ্য্যোণ অতঃ পাষণ্ডপ্ৰতিপাদিতাপধৰ্ম্মপরিত্যাগেন বেদবোধিত এব। ধৰ্ম্মোহনুষ্ঠেয় ইত্যার্থী ॥ ১৫ ৷৷ বং, অং।। বেদ হইতে কৰ্ম্মের উদ্ভব, বেদ পরমাত্মা ব্ৰহ্ম হটতে সমুৎপন্ন, অতএব সৰ্ব্বদাই কৰ্ম্মের মধ্যে ব্ৰহ্ম প্রতিষ্ঠিত আছেন। কেবল এই কারণেও নহে, ব্ৰক্ষ, যখন সৰ্ব্বব্যাপক পদার্থ, তখন তিনি কৰ্ম্ম মধ্যেও অনুস্থ্যত আছেন, অতএব এইরূপ কৰ্ম্মানুষ্ঠান করা তোমার নিতান্ত কৰ্ত্তব্য ৷৷ ১৫ ৷৷ এবং প্ৰবৰ্ত্তিতং চক্ৰং নানুবৰ্ত্তয়তীহ যঃ । অঘায়ুরিন্দ্রিয়ারামোমোঘং পার্থ স জীবতি ॥ ১৬৷৷ সং, প্রং। এবং ( পূর্বোক্তং ) চক্ৰং ( ঈশ্বরেণ প্ৰবৰ্ত্তিতং জগচ্চক্ৰং ) যঃ ন ইহা অনুবৰ্ত্তয়তি ( অনুতিষ্ঠতি ), হে পাৰ্থ !! অঘায়ুঃ ( পাপজীবনঃ :) ইন্দ্ৰিয়ারামঃ ( ইন্দ্ৰিয়পরায়ণঃ) সাঃ মোঘং (ব্যর্থমেব ) জীবতি ( তস্য জীবনাৎ মরণামেব বরং ) ৷ ১৬ ৷৷ শাঙ্করভাষ্যম। এবমিতি। এবামীশ্বরেণ বেদযজ্ঞপূর্বকং জগচ্চক্ৰং প্ৰবৰ্ত্তিতং নানুবৰ্ত্তয়তীহ লোকে যঃ কৰ্ম্মণ্যধিকৃতঃ সন্নঘায়ুরঘং পাপমায়ুজীবনং যম্ভ সোহঘায়ু পাপীজীবন ইতি যাবৎ ইন্দ্ৰিয়ারাম ইন্দ্ৰিয়ৈরারামণমাক্রীড়া বিষয়েযু যন্ত স ইন্দ্ৰিয়ারামোমোঘং বৃথা হে পাৰ্থ! স জীবতি তস্মাদজেনাধিকৃতেন কৰ্ত্তব্যমেব কৰ্ম্মেতি প্ৰকারণার্থঃ । প্ৰাগাত্মজ্ঞাননিষ্ঠাযোগ্যতাপ্ৰাপ্তেস্তাদর্থেন কৰ্ম্মযোগানুষ্ঠানমধিকৃতেনানাত্মজ্ঞেন কৰ্ত্তবামিত্যেতৎ “ন কৰ্ম্মণামনায়ম্ভাদি”ত্যতআর্যভ্য “শরীর যাত্ৰাপি চ তে ন প্ৰসিধ্যেদকৰ্ম্মণঃ ইত্যেবৰ্মন্তোন প্রতিপাদ্য “ষজ্ঞার্থাৎ ' কৰ্ম্মণোহন্তত্ৰে”তাদিন “মোঘং পার্থ স জীবতী”ত্যেবমস্তেনাপি গ্রন্থেন প্রাসঙ্গিকমধিকৃতস্তানাত্মবিদঃ কৰ্ম্মানুষ্ঠানে বহুকারণমুক্তং, তদকিরণে চ দোষসংকীৰ্ত্তনং কৃতম || ১৬ ৷৷ . স্বামিকৃত টীকা। যম্মাদেবং পরমেশ্বরেণৈব ভূতানাং পুরুষাৰ্থসিদ্ধয়ে কৰ্ম্মাদিচক্ৰং প্ৰবৰ্ত্তিতং, তস্মাত্তদকুৰ্ব্বতোবৃথৈব জীবিতমিত্যাহ এবমিতি। পরমেশ্বরবাক্যভূতাদ্বোদাখ্য'ব্ৰহ্মণঃ পুরুষাণাং কৰ্ম্মণি প্ৰবৃত্তিস্ততঃ কৰ্ম্মনিস্পত্তিস্ততঃ পর্জন্যস্ততোহান্নং ততোভূতানি, ভূতানাং পুনস্তথৈব কৰ্ম্মপ্রবৃত্তিরিত্যেবং প্ৰবৰ্ত্তিতং চক্ৰং যৌনানুবৰ্ত্তয়তি নানুতিষ্ঠন্তি, সঃ অঘায়ুঃ অঘং পাপৰূপমায়ুৰ্যন্ত সঃ, যত ইন্দ্ৰিয়ৈর্বিষয়েঘেবারমতি, ন ত্ত্বীশ্বয়ারাধনাৰ্থে কৰ্ম্মণি, অতোমোঘং ব্যৰ্থং স জীবতি ॥ ১৬ ৷৷ মধুসূদনসরস্বতীকৃতটীক। ভবত্বেবং তত: কিং ফলিতমিত্যাহ এবমিতি । আন্দীে পরমেশ্বরাৎ সর্বাবভাসকান্নিত্যনির্দোষবেদাবির্ভাবঃ, ততঃ কৰ্ম্মপরিজ্ঞানং, ততোহানুষ্ঠানাৎ ধৰ্ম্মোৎপাদ, , ততঃ পর্জন্তঃ, ততোহান্নং, ততোভূতানি, পুনস্তথৈব ভূতানাং কৰ্ম্মপ্রবৃত্তিরিত্যেবং পরমেশ্বরেশৈব প্ৰবৰ্ত্তিতং চক্ৰং সৰ্ব্বজগন্নিৰ্বাহকং যৌনানুকীৰ্ত্তয়তি নানুতিষ্ঠতি, সং অঘায়ু পাপজীবনোমোঘং ব্যৰ্থ, মেব জীবতি । তে পার্থ। তস্য জীবনাৎ মরণামেব বরং জন্মান্তরে ধৰ্ম্মানুষ্ঠানসম্ভবাদিত্যৰ্থ । তথাচ - শ্ৰীতি-‘অথো অক্ষয়ং বা আত্মা সৰ্ব্বেষাং ভূতানাং লোকঃ সি যদজহােতি যদ্যজিতে তেন । দেবানাং