ভয় সংখ্যা] - গল্প এই প্রবৃত্তি কোথা হ’তে এল ? উপন্যাসের বন্ধ, निब्रङिब्र बक । चांबब्रा च-थठाiनिउ क्ण ८म८ष यूरु हरे, विबूढ़ हरे । ८कोष शंrठ कि cर इग्, दिक्कजैौंहे बांहनन । ७क ग्रंब्र-कौü ब'जाउन, “णग्न क्रॉब्रि थकाब्र । रुषा, ८कान? ६षबा६ घन चादङि*ङ झ* ? cषष्ण दृखण्ड श्रांत्रि, हैं, किडू cथ८ब्रक्केि, चटनक निन भरन षांटक । কোনটা জলো দুখ, পানস্যে ঠেকে, এ বেল খেলে ওবেলাকে মনে থাকে না । কোনটা পিঠালীর গোলা, স্কুধের গন্ধও নাই, কেবল দেখতে শাদ । কোনটা পচা cश्नाद्ध जण, श्रप्च्हे बथि फेर्छौ ।” श्रप्झद्र नथाप्लांध्न। হ’লে গল্প-কার দোষ-গুণ বুঝতে পারতেন। “সাহিত্যে” অল্প-স্বল্প সমালোচনা থাকত, লেখক ও পাঠকের উপকার হত। সমালোচক, বিচারক। অর্থ লেখক ; প্রত্যথা পাঠক । স্বীয় রচনার প্রতি সকলের মমতা श्छ, बकूछानब्र थङि दिछांद्ध८कब्र७ प्रयउ झञ्च । किरू উভয়েই মমতা ত্যাগ করতে না পারলে পাঠকের প্রতি অবিচার হয় । আমি গল্প কদাচিৎ পড়ি । গল্পের আরম্ভ ভাল লাগলে পড়ি, নইলে সেখানেই ছাড়ি । ७७ चक्क खांन ब्रिटग्न ग्रं८ल्लग्न गयाँ८लfछन जां८ख नl । ৬২৯ ৰাহুল্য। বঙ্কিমচন্দ্ৰ “ইন্দিরা”র শেৰে । এই দোষ काब्राहछ्न । छिनि जिद्दषद्दइन, “७ अप्टिझन िनो লিখলেও লিখতে পারতাম।" তাকে বরের বাসর ঘরের একটি চিত্ৰ দিবার বাসনা" জ্ঞাও কয়েছিল । তিনি এ বাসনা অন্তস্থলে মিটাতে পারতেন । डिनि बनिक हिष्णन, किख, इजानि जग्रेौणङ कम्बन নাই । ষে বাক্যে ঐ শোভা লক্ষ্মী নাই, সেটা অঞ্জল, জীল। ষে বাক্য শুনলে লঙ্গ ও ঘৃণা হয়, সেটা সমাজের অমঙ্গল-জনক । “সাহিত্য’ শব্দের অর্থেই প্রকাশ, এতে অ-সামাজিকতা থাকবে না, পরস্তু, সমাজের হিভেচ্ছা থাকবে • প্রত্যেক সমাজেই ধৰ্ম-অধৰ্ম পাপ-পুণ্য; স্বপ্রবৃত্তি-কুপ্রবৃত্তির ভেদ আছে। গল্পে সে ভেদ না মানলে अंझाँ नभांख-वि८षडे ईञ्च ; शाळेटकब्र चखइकब्रन क्रूक इव । গল্প পড়ো জুগন্সার উদয় হ’লে গল্প নিফল । সে গল্পে রচনাশক্তি ৰাঞ্চলে পাঠশ ভাবতে থাকেন, লেখকটি কে, তার চরিত্রই বা কি প। পাকাব্যে ও গল্পকাৰ্যে এমন কি তুচ্ছ গল্পেও লেখক স্বচিত্তই প্রকাশ করেন, छैi८क छिंम८ङ कडे झम्र नl । कलांब्र ख८छ कलां-छ61,এটা আত্ম-বঞ্চন । স্ট্র-একটা দোষ চোখে ঠেকেছে, লিখি । দেখি, কোনটার আরম্ভ বেশ, বন্ধও বেশ, কিন্তু শেষে হতইতি-গজ: মনে হয় যেন লেখক পাতা গ’শছিলেন, হঠাৎ দেখলেন পাতা বেড়ে গেছে, তাড়াতাড়ি সমাপ্তি क८ब्रा ८करणन ।। ७ीब्र भट्टल छांय-छच घdछै । बिडौब्र দোষ, গল্পের অনাবগুৰু ৰাহুল্য। স্বগতোক্তি আর श्'प्णहे क्रजा९णानक झ्म्न । भद्रनग्न दिउर्क नौर्ष इ'रण পাঠকের ধৈর্ষ লোপ হয়। পৰ্য্যকাৰ্যে অলঙ্কার-বাহুল্য ঘটে, গদ্য-কাৰ্যেও ঘটে। তখন প্রতিমার রপ দেখতে गरे न, किकिनौब्र ईन्ईन् क्षत्रि-बाख रूप्णिाष्ठद्र श्द। তৃতীয় দোয়, অশিষ্টেরা বলে, “বিদ্যা ফলানা"। বিদ্যার পরিপাক না হ’লে, উগোর ওঠে। পাঠক এ দোষ नरेप्ड भारबन ना । मृडेखि ख उनमाब निभिख बाबाणौ *ॉर्टेक्टक दिनांtछ cवटड इ'tण उिनि गर्दांकून रुद्र *प्छन । छछूर्ष cबाष, ‘थान छन्हड निरवद्र शैज्, अनव
- मiहि८ण्ठाग्न लक्र१ निरब्र कजह इम्न ॥ 4ब्र कब्र१ ¢कह गांहिछा श्श्चन् मंडं षं षट्झन, cकए "लीश्ठिा धु” चक्षूगरङ्गन्, cश्र ऐश्य्ब्रओ ;itoraturo ऋणब्र अंक विप्लव चर्ष अब्रन करत्नन । cरूोन् vएष stञTrझम बजटल, श्रखtनंiप्लग्न नखांदबा थोरक बl । जीवि नाश्ठिा भrजद्र बूणार्ष छावहि, कांब्र१. cन जर्ष ष ब्राण दछवांव &थtब्रॉखन निक हञ्च । 'गशिष्ठ'ब्र छांव, शांहिष्ठा। ‘गहिङ' नएचत्र ** wif utts I (s) of sustos, (company, association) I गूर्व षणा श'उ, 'cजांप्कब्र नवडिवाशिम्ब्र' ( आश) 'नविणारब' । जांबब्रा 4षन बलि, cणांtरूब्र जsिछ । 'महिरङ,' नtज ; शूर्ववtत्र वtण जाएष। ‘नश्छि' भक्रो, cगtषी। "भूछनूबाcन” “नश्छिद्र ज्ञाबनछि” cनदृषोद्र कड“ । जदfां९, महिछ, जबॉख, cनtछै । जाहिखा, बाd cशाd बाग्र ना। कठक.णि जबषशै* cणाटकब्र cनाले निविख जाहिखा ●ब्री बबछ बिटखब्र दिएटव्हांग्र 'जश्छि". नरयूड हछ । cन हिछ tव कि, खाबारे जान ; cकह विहांनिहिं षण वैitष ब1 । क्वां९ 'जहिछ भन्त दाङ ५ चर्ष७ बाट्न । ग-श्छि, जह-श्ठि, हिउबूङ । जठ4ब बजrछ शाब्रि, लांबैौब्र छान-नाहिखा. ब्रनिष्कब्र ब्रन-नाहिडा, पाक्रिकब्र क्व-गाश्चिा, उद्घ,प्वंद्र उद्घ,१-नाश्अि, ब्राविडिएका अनिउजiहिe, ऎखrांक् ि। जीहिष्ठा नtजद्र विtञद चtर्ष कांबी-नॉहिडिा । किख कवि नl झ'tण७ जोहिडिाक जांथाi जाँड ह'tछ शi८ख । जबांटछ ३ाइ क्रमा अवृङ, लिवि गाििजक । कवि-जवाज विवि जादिडिाक, ভিলি জভ সমাজে জা-সাহিত্যিক হতে পারেন। -
